Determinanty preferencji, komunikacji i reaktywności banków centralnych

Kierownik projektu: dr hab. Piotr Stanek, prof. UEK
Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych
Konkurs: HARMONIA 10, panel: HS4

Celem projektu jest kompleksowa i interdyscyplinarna analiza czynników wpływających na funkcjonowanie banków centralnych, a w szczególności na preferencje, komunikację i w konsekwencji sposób oraz intensywność, z jaką banki centralne reagują na wydarzenia i zaburzenia gospodarcze.

Projekt badawczy jest podzielony na trzy główne części, czerpiące z trzech grup czynników potencjalnie wpływających na sposób prowadzenia polityki pieniężnej przez decydentów: preferencji indywidualnych, które mogą być kształtowane w procesie socjalizacji (w dzieciństwie i wczesnej młodości), perspektyw dalszej kariery zawodowej (czy osoba stojąca na czele banku centralnego chce i może zostać wybrana na kolejną kadencję) oraz nowych zjawisk w otoczeniu gospodarczym, które pojawiły się w wyniku kryzysu finansowego, w tym znacznym zmianom sposobu komunikowania się banków centralnych z rynkami finansowymi i społeczeństwem.

Pierwsza składowa projektu została poświęcona zbadaniu sposobów, w jakie kształtują się preferencje bankierów centralnych oraz czynników, które mogą wpłynąć na ich decyzje. Badaniu został poddany m.in. wpływ przeszłych doświadczenia z recesją (np. w wieku dziecięcym) na zachowanie bankierów centralnych. W szczególności za pomocą wielomianowej regresji logitowej zweryfikowana została hipoteza, że doświadczenie dłuższej recesji w dzieciństwie wpływa na większą awersję do recesji a w konsekwencji większą niechęć do podnoszenia stóp procentowych.

W drugiej części projektu analiza zostanie uzupełniona o wpływ czynników związanych z karierą oraz reputacją na postawy bankierów centralnych. Celem jest systematyczna analiza zachowania prezesów banków centralnych w obliczu potencjalnej ponownej nominacji. Badanie jest nastawione na maksymalizację rozmiaru próby i uwzględnienie tak wielu krajów, jak to możliwe. Za pomocą analizy danych panelowych potwierdzona zostaje hipoteza, że reaktywność bankierów centralnych (mierzona za pomocą odchylenia standardowego stóp procentowych) jest mniejsza tuż przed potencjalną ponowną nominacją na stanowisko prezesa a większa w okresie następującym bezpośrednio po takiej ponownej nominacji.

Trzecia część projektu dotyczy makroekonomicznych konsekwencji zachowania banków centralnych: ich stosunku do odmiennych celów gospodarczych (np. stabilności cen i produktu krajowego brutto), ale także znaczenia polityki pieniężnej prowadzonej zagranicą oraz warunków finansowych i ekonomicznych w innych państwach dla polityki pieniężnej prowadzonej w kraju. W tej części, prowadzone badania zmierzają do uzupełniania nierozstrzygniętej, długotrwałej debaty dotyczącej skuteczności alternatywnych reżimów kursowych. Przyjęte spojrzenie wykracza jednak poza prosty wybór „kurs płynny kontra kurs sztywny”, biorąc pod uwagę problemy ponadgranicznych skutków polityki pieniężnej, zwłaszcza prowadzonej w ważnych centrach gospodarczych i finansowych (jak USA czy strefa euro).