Globalne wyzwania i konkurencyjność przemysłowa

Filar II programu Horyzont Europa koncentruje się na finansowaniu badań i innowacji odpowiadających na największe wyzwania społeczne i gospodarcze, przed którymi stoi Europa i świat.

Wspiera on wspólne działania nauki, przemysłu i administracji publicznej, które mają bezpośredni wpływ na życie obywateli, konkurencyjność europejskiej gospodarki oraz realizację długofalowych polityk Unii Europejskiej – takich jak Zielony Ład, cyfryzacja czy odporność zdrowotna.

Filar II podzielony jest na 6 klastrów tematycznych, z których każdy obejmuje priorytetowe obszary badań i innowacji. W jego ramach rozwijane są również europejskie partnerstwa strategiczne oraz wspierane są Misje UE, czyli ambitne i zintegrowane działania skoncentrowane na konkretnych celach społecznych.

Klastry tematyczne:

Zdrowie

Klaster 1 w programie Horyzont Europa wspiera badania i innowacje na rzecz poprawy i ochrony zdrowia oraz dobrostanu obywateli na wszystkich etapach życia. Działania koncentrują się na przeciwdziałaniu chorobom, opracowywaniu nowoczesnych terapii i technologii medycznych, a także na poprawie funkcjonowania systemów opieki zdrowotnej – z uwzględnieniem czynników środowiskowych, społecznych i różnic płci.

Cele i priorytety

Klaster 1 obejmuje sześć głównych obszarów interwencji:

• Zdrowie w cyklu życia (health throughout the life course)
• Środowiskowe i społeczne determinanty zdrowia (environmental and social health determinants)
• Choroby niezakaźne i rzadkie (non-communicable and rare diseases)
• Choroby zakaźne, w tym choroby związane z ubóstwem (infectious diseases incl. poverty-related)
• Narzędzia, technologie i rozwiązania cyfrowe dla zdrowia i opieki, w tym medycyna spersonalizowana
• Systemy opieki zdrowotnej – bardziej skuteczne, dostępne i zrównoważone

W ramach klastra wspierane są także badania w zakresie onkologii, wpisujące się w Misję UE: Rak.

Rodzaje wspieranych działań

• Projekty typu RIA (Research and Innovation Action)
• Projekty typu IA (Innovation Action)
• Działania wspierające – CSA (Coordination and Support Action)
• Projekty z udziałem pacjentów, systemów opieki i władz publicznych
• Międzynarodowe inicjatywy badawcze oraz partnerstwa publiczno-prywatne

Linki i dokumenty

Kultura, Sztuka i Społeczeństwo inkluzywne

Klaster 2 wspiera badania i innowacje, które wzmacniają wartości demokratyczne, praworządność, prawa podstawowe oraz spójność społeczną. Finansuje projekty promujące dialog społeczny, integrację kulturową, ochronę dziedzictwa kulturowego oraz zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy – w oparciu o badania nauk społecznych i humanistycznych (SSH).

Cele i priorytety

• Demokracja – zaufanie obywateli, uczestnictwo, media, przeciwdziałanie dezinformacji
• Dziedzictwo kulturowe – ochrona, promocja, transformacja cyfrowa
• Transformacje społeczne i gospodarcze – inkluzyjny wzrost, równość, migracje, edukacja, rynek pracy

Dodatkowo wspierane są działania odpowiadające na aktualne wyzwania geopolityczne (np. demokracja w kontekście wojny, dezinformacji, transformacji cyfrowej administracji).

Rodzaje wspieranych działań

• RIA – Research and Innovation Actions
• CSA – Coordination and Support Actions
• Projekty interdyscyplinarne (np. SSH + nowe technologie)
• Projekty angażujące obywateli i instytucje kultury

Linki i dokumenty

Bezpieczeństwo

Klaster 3 koncentruje się na badaniach i innowacjach służących wzmocnieniu bezpieczeństwa obywateli i infrastruktury w Europie. Obejmuje działania przeciwdziałające zagrożeniom – zarówno cybernetycznym, jak i fizycznym, naturalnym i spowodowanym przez człowieka. Program wspiera także rozwój odporności społeczeństw na kryzysy, ataki i katastrofy.

Cele i priorytety

• Społeczeństwa odporne na katastrofy – w tym pandemia, klęski żywiołowe, incydenty CBRN (chemiczne, biologiczne, radiologiczne, nuklearne)
• Ochrona i bezpieczeństwo – zwalczanie terroryzmu, przestępczości zorganizowanej, bezpieczeństwo granic
• Cyberbezpieczeństwo – bezpieczeństwo systemów sieciowych i informacyjnych, certyfikacja, odporność na cyberataki

Badania w klastrze 3 wspierają budowę europejskiej Unii Bezpieczeństwa oraz odporności społeczeństw zgodnie z politykami UE.

Rodzaje wspieranych działań

• Projekty typu RIA i IA – rozwój nowych rozwiązań i technologii
• Projekty pilotażowe i demonstracyjne
• CSA – koordynacja, wymiana wiedzy, szkolenia
• Konsorcja angażujące służby ratownicze, organy publiczne, przemysł, instytucje badawcze

Linki i dokumenty

Sektory cyfrowy, przemysłowy i kosmiczny

Klaster 4 wspiera transformację przemysłową Europy w kierunku gospodarki cyfrowej, niskoemisyjnej i cyrkularnej, opartej na zaufanych, zaawansowanych technologiach. Działania w tym klastrze obejmują zarówno rozwój technologii cyfrowych i materiałowych, jak i eksplorację kosmosu – z naciskiem na innowacje, bezpieczeństwo danych i zrównoważoną produkcję.

Cele i priorytety

• Technologie wytwarzania i przemysł 4.0
• Kluczowe technologie cyfrowe, w tym technologie kwantowe
• Nowe technologie ogólnego przeznaczenia (emerging enabling technologies)
• Zaawansowane materiały
• Sztuczna inteligencja i robotyka
• Internet przyszłości (Next Generation Internet)
• Zaawansowane obliczenia i big data
• Gospodarka cyrkularna i niskoemisyjna
• Kosmos i obserwacja Ziemi

Te działania służą zapewnieniu strategicznej autonomii Europy, bezpieczeństwa danych, dostępności surowców i odporności technologicznej.

Rodzaje wspieranych działań

• Projekty badawcze i innowacyjne (RIA)
• Projekty wdrożeniowe i demonstracyjne (IA)
• Działania koordynacyjne i wspierające (CSA)
• Wspólne działania w ramach Partnerstw Europejskich
• Duże przedsięwzięcia przemysłowe z udziałem MŚP i ośrodków badawczych

Linki i dokumenty

Klimat, energia, mobilność

Klaster 5 wspiera badania i innowacje służące walce ze zmianami klimatu oraz budowie bezpiecznej, zrównoważonej, dostępnej i inteligentnej Europy. Działania koncentrują się na przekształcaniu systemów energetycznych i transportowych w bardziej ekologiczne, odporne i konkurencyjne – z uwzględnieniem lokalnych społeczności, przemysłu i środowiska.

Cele i priorytety

• Nauka o klimacie i rozwiązania klimatyczne
• Zasilanie energetyczne – odnawialne źródła energii, wodór
• Systemy energetyczne i sieci – cyfryzacja, integracja
• Budynki i przemysł w transformacji energetycznej
• Społeczności i miasta – zrównoważony rozwój, partycypacja
• Mobilność i transport – czysty, inteligentny, bezpieczny transport
• Przechowywanie energii – magazyny, technologie elastyczności
• Konkurencyjność przemysłowa transportu

Dodatkowo klaster 5 wspiera realizację dwóch misji UE:

• Adaptacja do zmian klimatu
• Miasta neutralne dla klimatu i inteligentne

Rodzaje wspieranych działań

• Projekty badawcze (RIA) i innowacyjne (IA)
• Projekty demonstracyjne, pilotażowe, o dużej skali
• Wsparcie systemowe i planowanie polityki
• Partnerstwa europejskie (np. Clean Hydrogen, Batteries Europe)
• Działania wspólnotowe, z udziałem samorządów, MŚP i organizacji obywatelskich

Linki i dokumenty

Żywność, bioekonomia, zasoby naturalne, rolnictwo i środowisko naturalne

Klaster 6 wspiera badania i innowacje na rzecz odbudowy ekosystemów, zrównoważonego rolnictwa i leśnictwa, gospodarki cyrkularnej oraz zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego i żywieniowego. Działania w tym obszarze mają kluczowe znaczenie dla realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu oraz globalnych zobowiązań związanych z klimatem i bioróżnorodnością.

Cele i priorytety

• Monitoring środowiska i obserwacje Ziemi
• Bioróżnorodność i zasoby naturalne
• Rolnictwo, leśnictwo i rozwój obszarów wiejskich
• Morza, oceany i wody śródlądowe
• Systemy żywnościowe
• Innowacje oparte na biotechnologii i bioekonomii
• Gospodarka cyrkularna i niskoemisyjna

Klaster 6 wspiera m.in. realizację:

• Strategii bioróżnorodności 2030
• Strategii „Od pola do stołu”
• Europejskiego Paktu Klimatycznego
• Długofalowej wizji dla obszarów wiejskich

Rodzaje wspieranych działań

• Projekty badawcze i innowacyjne (RIA, IA)
• Pilotaże, programy demonstracyjne i testowanie rozwiązań w terenie
• Partnerstwa europejskie (np. Agriculture of Data, Animal Health)
• Inicjatywy wspierające wdrażanie polityk środowiskowych i klimatycznych
• Współpraca międzynarodowa i udział społeczności lokalnych

Linki i dokumenty