CERV

Citizens, Equality, Rights and Values (CERV) to program Unii Europejskiej na lata 2021–2027, którego celem jest ochrona i promocja podstawowych wartości UE: demokracji, praworządności, praw człowieka oraz równości. Jest to największy w historii UE program wspierający społeczeństwo obywatelskie, organizacje pozarządowe i jednostki samorządu terytorialnego.

Program umożliwia finansowanie projektów wzmacniających aktywne obywatelstwo, walkę z dyskryminacją, pamięć europejską oraz przeciwdziałanie przemocy ze względu na płeć i przemocy wobec dzieci. Dzięki CERV organizacje w całej Europie mogą prowadzić działania zwiększające udział obywateli w życiu demokratycznym, promujące solidarność i budujące społeczeństwa otwarte, pluralistyczne i włączające.

Cele i priorytety programu CERV

CERV w 2025 r. kontynuuje cele w ramach czterech „strands” (filarów) oraz utrzymuje zasady horyzontalne: włączanie perspektywy równości płci i niedyskryminacji we wszystkich działaniach oraz zgodność z wartościami z art. 2 TUE i z Kartą Praw Podstawowych (w szczególności art. 21). Działania 2025 wspierają m.in. pakiet Defence of Democracy, EU Citizenship Package, komunikat „No Place for Hate”, dyrektywę (UE) 2024/1385 w sprawie zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej oraz rekomendację dot. zintegrowanych systemów ochrony dzieci.

Budżet

Na lata 2021–2027 program CERV dysponuje budżetem 1,55 mld €, co czyni go największym w historii UE instrumentem wspierającym społeczeństwo obywatelskie.

W roku 2025 dostępna kwota wynosi 224,8 mln €, z czego:

• ok. 85,6% przeznaczono na granty,
• pozostałe środki na nagrody, zamówienia publiczne i zarządzanie pośrednie.

Typy działań

Granty

Najważniejsza część programu – ponad 85% całego budżetu CERV – jest przeznaczona na granty dla projektów.

• Finansowane są inicjatywy transnarodowe i krajowe, które realizują cele programu.
• Granty mogą być przyznawane zarówno dużym konsorcjom międzynarodowym, jak i mniejszym projektom lokalnym.
• Typowe działania obejmują: badania, kampanie społeczne, szkolenia, wsparcie organizacji społeczeństwa obywatelskiego, wydarzenia kulturalne i historyczne, a także projekty z zakresu przeciwdziałania przemocy i ochrony praw człowieka.
• Wnioski składa się w języku angielskim wyłącznie przez Funding & Tenders Portal.

Nagrody

Program przewiduje także przyznawanie nagród, np. Access City Award, która wyróżnia miasta przyjazne osobom z niepełnosprawnościami.

Zamówienia publiczne

Część budżetu jest realizowana poprzez przetargi organizowane przez Komisję Europejską, obejmujące m.in.:

• badania i analizy,
• ewaluacje programów,
• kampanie informacyjne i edukacyjne.

Zarządzanie pośrednie

Wybrane działania realizowane są we współpracy z organizacjami międzynarodowymi (np. UNESCO, Rada Europy, OBWE), które otrzymują środki na prowadzenie projektów zgodnych z celami CERV.

Profil wnioskodawcy

Program CERV jest otwarty dla szerokiego grona instytucji, organizacji i jednostek, które działają na rzecz wartości Unii Europejskiej, równości, praw podstawowych oraz aktywnego obywatelstwa.

• Organizacje społeczeństwa obywatelskiego (CSOs) – fundacje, stowarzyszenia, organizacje pozarządowe.
• Jednostki sektora publicznego – władze lokalne i regionalne, instytucje publiczne (np. rzecznik praw obywatelskich, instytucje ds. równości).
• Instytucje edukacyjne i naukowe – szkoły, uczelnie wyższe, instytuty badawcze, zwłaszcza w projektach dotyczących pamięci europejskiej, praw obywatelskich, badań nad dyskryminacją czy zwalczaniem przemocy.
• Miasta i gminy – szczególnie w ramach działań Town Twinning i Networks of Towns.
• Organizacje międzynarodowe – np. UNESCO, Rada Europy, OBWE (w ramach zarządzania pośredniego).

Wymogi formalne:

• Wnioskodawcy muszą posiadać osobowość prawną i być zarejestrowani w państwie członkowskim UE lub w kraju stowarzyszonym z programem.
• Projekty wymagają zazwyczaj partnerstwa międzynarodowego (zależnie od konkursu), choć niektóre działania dopuszczają aplikacje instytucji krajowych.
• Aplikacje składane są w języku angielskim za pośrednictwem Funding & Tenders Portal.

Nabory i procedura aplikacji

Nabory w programie CERV ogłaszane są corocznie w ramach czterech głównych filarów programu (Union values, Equality & rights, Citizens’ engagement, Daphne).

Jak aplikować

• Zapoznanie się z dokumentacją konkursową – Work Programme, zaproszenie do składania wniosków, przewodnik dla wnioskodawców.
• Rejestracja w systemie F&T Portal – konieczne jest posiadanie konta EU Login i numeru PIC instytucji (UEK już posiada numer PIC).
• Przygotowanie wniosku – aplikacja składana jest wyłącznie w języku angielskim, zgodnie ze wzorem dostępnym online.
• Złożenie wniosku elektronicznie – system F&T Portal umożliwia dodanie załączników i finalne zatwierdzenie aplikacji przed upływem terminu.
• Ocena projektów – wnioski oceniane są przez niezależnych ekspertów na podstawie kryteriów: Excellence, Impact, Implementation.
• Podpisanie umowy grantowej – zwycięskie instytucje podpisują umowę z Komisją Europejską lub wyznaczoną agencją wykonawczą.

Terminy

Poszczególne konkursy mają różne daty otwarcia i zamknięcia, zazwyczaj w pierwszej połowie roku.

Harmonogram naborów publikowany jest w Work Programme CERV (2023–2025).

Przydatne linki i dokumenty