Wartości i wynik ekonomiczny: sformalizowany model wieloagentowy

Kierownik projektu: dr hab. Marcin Czupryna, prof. UEK
Katedra Rynków Finansowych
Konkurs: BEETHOVEN CLASSIC 3, panel: HS4

Z ekonomicznego punktu widzenia długoterminowy wzrost gospodarczy i rozwój są wynikiem innowacji i inwestycji w różne formy kapitału. Zarówno innowacje, jak i inwestycje można wyjaśnić wyborami oraz zachowaniami osób i przedsiębiorstw, które wiążą się z podejmowaniem ryzyka, przedsiębiorczością i współpracą. Podczas, gdy tradycyjne podejścia w neoklasycznej teorii wzrostu koncentrują się na bezpośrednich czynnikach wzrostu gospodarczego, takich jak akumulacja kapitału fizycznego i ludzkiego oraz postęp technologiczny (Solow, 1956), nowsze podejścia badają podstawowe czynniki wzrostu, wyjaśniające różnice w kluczowych czynnikach bezpośrednio wpływających na wzrost. Oprócz geografii, klimat, religia, kultura i instytucje zostały zidentyfikowane jako kluczowe czynniki (np. Acemoglu i in., 2001, 2005, Rodrik i in., 2004, Lloyd and Lee, 2016, Leite i in., 2014).

Obecnie istnieją dwa aktualne podejścia w naukach ekonomicznych, które mają na celu wyjaśnienie różnic w wynikach gospodarczych / rozwoju narodów. (1) Podejście instytucjonalne, które koncentruje się na formalnych instytucjach i przyjmuje preferencje oraz ograniczenia jako kluczowe elementy do ich objaśnienia. (2) Podejścia kulturowe, które koncentrują się na instytucjach nieformalnych (kulturze) i wobec tego traktują wartości, normy i przekonania jako centralne. Ponadto inne nauki społeczne, w tym przede wszystkim psychologia społeczna (międzykulturowe różnice w psychologii) i socjologia (teoria kapitału społecznego), mają swoje własne ramy teoretyczne, aby objaśnić różnice w wynikach gospodarczych.

W projekcie, wykorzystujemy wyniki tych międzydyscyplinarnych badań dotyczących rozwoju gospodarczego i wydajności w różnych dziedzinach nauk społecznych, łącząc te różne podejścia w jednym formalnym podejściu. W związku z tym w naszym podejściu bierzemy pod uwagę złożoność zagadnienia. W szczególności wybieramy metodologię modelowania wieloagentowego, która pozwala reprezentować jednostki jako czynniki heterogeniczne i uwzględnia znaczenie interakcji za pośrednictwem sieci społecznościowych, które są podstawowym narzędziem naszego podejścia.

Proponowany projekt ma na celu lepsze zrozumienie skomplikowanej relacji między kulturą, instytucjami i wynikami gospodarczymi, i jej dynamiką w czasie. W szczególności proponowany model można wykorzystać do:

  • analizy jakościowej skutków integracji gospodarczej i instytucjonalnej, jakie miały miejsce w Europie w ciągu ostatnich trzech dekad,
  • tworzenia scenariuszy przyszłej integracji gospodarczej i instytucjonalnej,
  • przeprowadzenia analizy porównawczej rozwoju instytucjonalnego i ekonomicznego przy założeniu zróżnicowanego rozkładu wartości pomiędzy grupami agentów (krajów lub regionów) i różnymi wzorcami dynamiki procesu dyfuzji wartości (tj. norm społecznych),
  • ocenić konsekwencje różnych interwencji, które wpływają na rozpowszechnianie się wartości lub ich znaczenie, tj. znaczenie wartości dla podejmowanych decyzji.